92 YIL SONRA İLK TÖREN
Tarih : 2015.01.31  08:54:40
1923 ve 1924 yıllarında yaşanan Büyük Mübadele ( Zorunlu Göç ) 92 yıl sonra Ayvalık’ta ilk kez törenle anıldı. Denize mübadiller anısına karanfil bırakılırken ölen mübadiller için lokma hayrı yapıldı. Çekilen acıların bir daha yaşanmaması dileğinin yanı sıra Yunanistan hükümeti ve AB yöneticilerinden iki halk arasına örülen vize duvarını kaldırmaları, ülkelerin karşılıklı olarak kutsal mekanları koruması talep edildi.

Ayvalık Giritliler Derneğince düzenlenen tören, 92 yıl önce Türkiye ile Yunanistan arasında ki nüfus mübadelesi anlaşmasının imzalandığı tarih olan 30 Ocak günü, mübadillerin ilçeye ilk ulaştığı yer olan Ali Bey (Cunda) Adası’nda gerçekleştirildi. Törenle, 1 Mayıs 1923 tarihinde uygulamaya geçilmek üzere, Türkiye topraklarında yerleşik, İstanbul dışındaki Rum Ortodoks Türk uyruklu vatandaşların Yunanistan’a, Yunanistan topraklarında yerleşik, Batı Trakya dışındaki Müslüman Rum uyrukluların ise Türkiye’ye zorunlu göç ettirilmesini kapsayan Mübadele hatırlandı, mübadiller anıldı. Başkan Coşkun Tunçmen, yönetim kurulu üyeleri Cenap Kazaz, Sevtap Kaçar, Ufuk Ova ve Ali Gülören’den oluşan derneğe tören sırasında CHP İlçe Başkanı Ahmet Toker, CHP Balıkesir Milletvekili aday adayları Filiz Karayelli ve Asım Sürer, Anadolu Partisi İlçe Başkanı Turgay Türksoyi, İlçe Başkan Yardımcısı Bora Bozada, Pir Sultan Abdal Derneği Şube Başkanı Vedat Tekten ve dernek üyeleri eşlik etti.  Törende Ayvalık’ta yaşayan Girit kökenli vatandaşlardan Ali Anaz’da hazır bulundu.  Tören, Mübadillerin karantina altında tutuldukları, Eski Çocuk Yuvası olarak bilinen Despot Sarayı önünde saat 11.00’da saygı duruşu ve istiklal Marşının okunmasıyla başladı.

 “ACILARINI DIŞA VURMADILAR, ANLATMADILAR”

3 vakıf ve 30 dernekten oluşan Mübadil Kuruluşlarının ortak bildirisini okuyan Ayvalık Giritliler Derneği Başkanı Coşkun Tunçmen, “Bundan 92 yıl önce; 30 Ocak 1923 tarihinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Yunan Hükümeti arasında, Türkiye’de yerleşik Rum-Ortodokslar ile Yunanistan’da yerleşik Türk-Müslümanların zorunlu göçünü öngören Mübadele Sözleşmesi imzalandı. Yunanistan'ın Balkan Savaşına katıldığı tarih olan; 18 Ekim 1912 tarihinden itibaren  yurtlarını terk etmiş olanları da kapsamına alan bu sözleşme ile yaklaşık 2.000.000 insan doğdukları toprakları terk etmek zorunda kaldı.  Mübadeleye tabi tutulanlar; yüzlerce yıldır ekip-biçtikleri topraklarını, ekmek parası kazandıkları işyerlerini, evlerini, ibadet ettikleri kutsal mekanlarını, sevdiklerinin mezarlarını geride bıraktılar. Limanlarda, tren istasyonlarında kurulan çadırlarda haftalarca, aylarca beklediler. Çoğu yolcu taşımaya elverişsiz olan gemilerle olmak üzere iki ülke arasında günler, haftalar süren yolcuklar yaptılar. Bu uzun ve zahmetli yolculuk sırasında yaşamını kaybeden yakınlarını denize verdiler. Yetersiz beslenmeden ve kötü fiziki koşullardan ötürü hastalanarak ölenler oldu. Aileler dağıldı. Yeni vatanlarında uzun süre uyum güçlüğü çektiler. Acılarını dışa vurmadılar, anlatmadılar, aktarmadılar” dedi.

“MÜBADİL ÇOCUKLARI ATALARININ DOĞDUĞU TOPRAKLARI ZİYARET ETMEK İSTİYOR”

Mübadillerin doğdukları toprakları ziyaret etmelerine uzun yıllar izin verilmediğini belirten Tunçmen, “1. Kuşak mübadillerin hemen hemen tamamı memleket hasreti ile bu dünyadan sessizce göçüp gittiler. Son yıllarda giderek artan sayıda mübadil çocuğu ve torunu, bir vasiyeti yerine getirircesine aile büyüklerinin yaşadıkları memleketlerini ziyaret etmek istiyor. Onların doğdukları kentleri, köyleri, mahalleleri, ibadet ettikleri kutsal mekânları görmek istiyor. Kendi özel tarihlerine ve kültürlerine ait izleri sürmek istiyor. Ancak; T.C vatandaşlarına vize uygulanması, vize alırken çekilen sıkıntılar düş kırıklığı yaratıyor. Yunanistan hükümetinden ve AB yöneticilerinden iki halk arasına örülen vize duvarını kaldırmalarını talep ediyoruz. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan bizler de Yunanistan vatandaşı olan Rum Ortodoks mübadiller gibi aile büyüklerimizin doğdukları toprakları vizesiz olarak ziyaret etmek istiyoruz. T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünden, aile büyüklerimize ait bilgilerin ve terk ettikleri yerleşim yerlerinin isimlerinin yer aldığı Muhtelit Mübadele Komisyonu Tasfiye Talepnamelerinin Cumhuriyet Arşivi ONLİNE Kataloglarına tekrar geri yüklenmesini talep ediyoruz” dedi.

“KUTSAL MEKANLAR KARŞILIKLI OLARAK KORUNMALI”

Tunçmen, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Yunanistan Hükümeti'nden mübadillerin geride bıraktıkları cami, kilise, tekke, manastır, türbe, şehitlik, mezarlık gibi kutsal mekânların günümüze kadar ayakta kalmış olanlarının karşılıklı olarak restore etmelerini ve korumalarını talep ediyoruz. Türkiye'deki ve Yunanistan'daki yerel yönetimlerin ve sivil toplum kuruluşlarının mimari mirasın korunması konusunda gösterdikleri çabaları takdirle karşılıyoruz. Merkezi yönetimlerin ve Avrupa Birliği'nin de her iki ülkedeki kültürel mirasın korunması hususunda eşit imkân tanıyarak maddi ve teknik olarak bu çalışmalara destek vermelerini bekliyoruz. Kültürel mirasın korunması için proje aşamasından başlayarak sürecin sona ermesine kadar her aşamada her iki ülkenin sanat tarihçilerinin, mimarların ve restorasyon uzmanlarının birlikte çalışmalarının gereğini vurgular, yapıların aslına ve kullanım amacına uygun bir restorasyon için bunun gerekli olduğunu düşünüyoruz. Her iki ülke mübadillerinin aile büyüklerinin ibadet ettikleri kutsal mekanlarda yılın belli dönemlerinde dua etmelerine olanak sağlanmasını istiyoruz. Selanik Belediye Başkanı Sayın Butaris'in Selanik'teki Yenicami'yi Bayram Namazı için ibadete açmasını olumlu bir başlangıç olarak kabul ediyor ve örnek oluşturmasını diliyoruz. Bu topraklarda yaşayan halkların geçmişinde yüzlerce yıllık birlikte yaşam deneyimi var. Bizler; mübadil çocukları ve torunları olarak, Mübadelenin 92. Yıl dönümünde Orta Doğu'da, Balkanlar’da, Ege Adaları'nda ve yaşadığımız coğrafyada çatışma yerine barış, farklı olanı sürgün yerine birlikte yaşama ortamının oluşturulabileceğine yürekten inanıyoruz. Savaşlarda ve göç yollarında yaşamını yitirenleri bir kez daha saygı ve rahmetle anıyor, çekilen acılar bir daha yaşanmasın diyoruz” dedi.

MÜBADİLLER İÇİN DENİZE KARANFİLLER BIRAKILDI

Denize,  mübadiller anısına karanfil bırakılırken kaybedilen mübadiller anısına lokma hayrı ile tören tamamlandı. Dernek yönetimi, töreni geleneksel hale getirmeyi planladığını açıkladı. 

598 kez okundu
Diðer Yerel Haberler Haberleri