27 Aralýk 2018
Tarih : 2018.12.27  13:34:18

Bir kenti hayata döndüren müzik ‘Leningrad Senfonisi’II. Dünya Savaþý’nýn en aðýr kuþatmalarýndan Leningrad Kuþatmasý, kentin son kara baðlantýsýnýn da kesilmesiyle 8 Eylül 1941’de baþladý. Þimdiki adý St. Petersburg olan Leningrad’ýn düþürülmesi, Hitler’in Sovyetler Birliði’ni istila etme planýndaki üç stratejik hedeften biriydi. Kentin politik, askeri ve endüstriyel önemi Nazilerin Sovyetler Birliði’nde ilk olarak buraya göz dikmesine neden olmuþtu.Naziler, kente ve çevre yerleþimlerine ulaþan ikmal hatlarýný kesmiþti. Fakat sert Sovyet direnci nedeniyle taarruzlarýndan sonuç alamýyorlardý. Kýzýl Ordu için Leningrad hayati düzeyde önem taþýyordu. Kentteki yaþamý ve savunmayý sürdürebilmek için Sovyetlerin kullanabildiði tek ikmal ve tahliye yolu Ladoga Gölü’nün üzerinden geçiyordu. Ýkmal malzemeleri kýþ aylarýnda donmuþ gölün üzerinde kara taþýtlarýyla saðlanýyordu.Geçen bir yýlýn sonunda kentin sakinleri tam anlamýyla açlýktan kýrýlýyordu.Hitler’in gözü kuþatma sýrasýnda kentin akarsu kaynaklarýna zehir karýþtýracak, akaryakýt ve yiyecek depolarýný bombalatacak kadar dönmüþtü. Kýþýn sýcaklýklar -35 dereceye kadar düþtüðünde, Leningrad’da kalan insanlar kaynatýlmýþ deri kayýþlardan yapýlmýþ çorbalarýn yaný sýra atlar, kediler, köpekler, hatta sokakta donmuþ cesetlerden alýnan insan etiyle beslenmeye çalýþýyordu.9 Aðustos 1942 akþamý, Leningrad’ýn cephe hattýna alelacele yerleþtirilmiþ hoparlörlerden bir müzik sesi duyuldu. Kenti aðýr topçu silahlarýyla aralýksýz bombalayan ve bir yýldýr kuþatma altýnda tutan Nazi kuvvetleri, Sovyet yaylým ateþiyle geçici olarak susturulmuþtu. Amaç, Almanlarýn olasý engellemelerinin önüne geçmek ve müziðin sesinin duyulmasý için sessizlik saðlamaktý. Ayrýca cephedeki askerler yayýnlanacak konseri radyodan dinlemeleri konusunda teþvik edilmiþti.Konser, Þostakoviç’e ait 7. Senfoni’nin Leningrad prömiyeriydi ve açlýktan neredeyse ölmek üzere müzisyenlerden oluþan bir orkestra tarafýndan icra ediliyordu.Konser, orkestra þefi Karl Eliasberg’in önceden kaydedilmiþ bir anonsuyla baþladý:Yoldaþlar! Þehrimizin kültürel tarihinde yer alacak büyük bir olay gerçekleþmek üzeredir. Birkaç dakika içinde, harikulade vatandaþýmýz Dmitri Þostakoviç’in ‘Yedinci Senfoni’sini duyacaksýnýz. Kendisi bu müthiþ besteyi düþman Leningrad’a delicesine saldýrdýðý esnada yapmýþtýr… Faþist domuzlarýn bütün Avrupa’yý bombaladýðý ve Avrupa’nýn da Leningrad’ýn sonunun geldiðini düþündüðü esnada. Ama bu performans ruhumuzun, cesaretimizin ve savaþa hazýr olduðumuzun þahididir. Dinleyiniz, yoldaþlar!Dünya tarihinin en olaðanüstü konseri için o günün seçilmesinin nedeni Hitler’in bu tarihte Leningrad’ý ele geçireceðini ilan etmiþ olmasýydý. Prömiyer daha gerçekleþmeden orkestranýn üç üyesi açlýktan hayatýný kaybetmiþti. Þef Eliasberg þehirde kalan orkestra üyelerinin evlerini tek tek gezerek bir araya toplamýþtý. Bir görgü tanýðý, bir deri bir kemik müzisyenleri yýrtýk pýrtýk konser kýyafetleriyle gören izleyicilerin gözlerinin dolduðunu hatýrlatýyordu.Þostakoviç, senfonisiyle Leningrad’ýn acýsýný notalara dökmüþ ve tüm Sovyet halkýna dayanma gücü vermiþti.Hitler’in askerlerinin kenti ablukaya aldýðý ve kent nüfusunu açlýða mahkum etme niyetinde olduðu düþünülürse, 7. Senfoni’nin Leningrad prömiyeri olaðanüstü bir meydan okuma eylemiydi. Daha önce hiçbir müzik parçasý psikolojik savaþýn böylesine etkili bir aygýtý olmamýþtý. Konser, yorgunluk ve açlýktan bayýlan müzisyenlere baðýrarak destek çýkan seyircilerin gözyaþlarý ve alkýþlarýyla sona erdi. Yarattýðý muazzam propaganda etkisinin yaný sýra Leningrad halkýnýn morali üzerinde de olumlu bir etki býraktý. Senfoni, iþgale karþý baþlatýlan büyük ulusal direniþin en güçlü sembollerinden biri oldu.Kuþatmadan önce “müzelerin anasý” diye anýlan Hermitage Müzesi’ndeki eserlerin bir bölümü Ural Daðlarý’na götürülmüþ, Leningrad’da yaþayan bilim insanlarýnýn ve sanatçýlarýn da tahliye edilmesine karar vermiþti. Besteci Dmitri Þostakoviç kenti terk etmeyi reddedenler arasýndaydý. Önce Kýzýl Ordu’ya katýlmak istemiþ ancak saðlýk durumu nedeniyle kabul edilmemiþti. Leningrad Senfonisi’ni yazmaya ise itfaiyede yangýn gözcülüðü yaparken karar vermiþti.Kanlý kuþatma tam bir yýl daha sürecek ve yaklaþýk bir milyon sivil hayatýný kaybedecekti.Tam 872 gün süren kuþatma, Nazilerin defedilmesiyle 27 Ocak 1944’te sona erdi. Leningrad’daki yýkým atom bombalarýnýn atýldýðý Hiroþima ve Nagasaki’deki yýkýmýn üzerindeydi. Sovyetler, 20 milyondan fazla askeri ve sivili kaybetmelerine raðmen, kuþatmadan bir yýl sonra Berlin’e kadar ilerleyip Nazileri alaþaðý edeceklerdi.Konsere ait hiçbir film, fotoðraf veya kayýt maalesef günümüze ulaþmadý. Ancak savaþtan sonra, esir alýnan Alman subaylarý senfoniyi duyduklarýnda kenti asla düþüremeyeceklerini anladýklarýný itiraf etmiþti. Bir Alman askeri ise konsere iliþkin “Kahramanlarýn senfonisini dinler gibiydik,” demiþti.

1573 kez okundu
Yazarn Dier Yazlar